Hieronder (even scrollen ⤵️ indien nodig) vind je een archief van wat ik in de loop der jaren geschreven heb. Het gaat om boeken, artikelen columns en weblogs over de thema’s waar ik me in mijn werk mee bezig hou: bestuur & toezicht, leiderschap en onderwijs.
Je kunt in de menu’s hieronder filteren op thema en op publicatiesoort. Kun je niet direct vinden wat je zoekt? Aarzel niet om contact op te nemen, ik help je graag verder. Ook reacties en feedback stel ik op prijs.
Leiderschap en de maatschappelijke opdracht
Deze podcast is een samenvatting van de masterclass ‘Leiderschap en de maatschappelijke opdracht’, die ik verzorgd heb op voor de PO-raad op 20 april 2022. Ik werd hiervoor geïnterviewd door Maarten Fijnaut. Er wordt steeds meer van onderwijs verwacht. De uitdagingen zijn bekend: maatschappelijke ongelijkheid, inclusief onderwijs en de aantrekkelijkheid van het beroep. Het onderwijs...
Bestuurder en schoolleider als partners in leren
Dit hoofdstuk verscheen als onderdeel van de bundel De schoolleider in verandering. In dit hoofdstuk wordt het perspectief van de bestuurder genomen. Wat kan de bestuurder doen, om het leren van schoolleiders te versterken, en een voorbeeldrol te vervullen voor de professionele ontwikkeling van de schoolorganisatie? We gaan in op relevant onderzoek, bespreken de praktische...
Toezicht als teamsport
Als je ervan overtuigd bent dat het in voetbal (of andere sport) om winnen draait, moet je misschien niet verder lezen. Als dat zo was, dan zouden de meeste voetbalteams er in de eerste weken van de competitie al de brui aan geven. Dat doen ze niet, omdat voetbal om de lol van het samenspel...
Intern toezicht op misstanden
Ik ben geraakt, zoals velen, door de uitzending van BOOS over de misstanden bij The Voice. Ik voel me geroepen iets te schrijven over wat intern toezichthouders hier mee kunnen. Ik wil iets doen en bestuur en toezicht is mijn vak, en daar kan ik misschien een beetje het verschil maken. Want dit is niet...
Wat mogen we vandaag de dag verwachten van onderwijsbestuurders? Tjipcast 053
In januari 2020 was ik bij Tjip de Jong in zijn studio om te praten over wat de rol van onderwijsbestuurders is in onze complexe tijd — en dat was nog voor de coronacrisis. Mede naar aanleiding van mijn boek ® zijn als leider, maar we hebben meer thema’s besproken.
Podcast Leve het Onderwijs!
In oktober 2020 kwam Jan Jaap Hubeek bij mij langs voor zijn podcast Meestwerk, waarin hij een serie interviews maakte voor de beweging Leve het onderwijs! We spraken over het belang van dialoog om de grote problemen in het onderwijs (en ook daarbuiten trouwens) op te lossen.
The emotional side of Policy Governance
In 2011 schreef ik met collega-adviseur Harry Nijkamp een artikel over de emotionele aspecten van Policy Governance. Het Policy Governance-systeem is zeer krachtig in het stimuleren van de dialoog over wat bestuur en toezicht samen ‘goed beleid’ vinden. Die dialoog vraagt echter een ander type communicatie, een waarin van ze gevraagd wordt zichzelf meer te...
Onafhankelijk toezicht op samenwerkingsverbanden
Door maatschappelijke ontwikkelingen en politieke druk beraden veel samenwerkingsverbanden zich op de vraag, hoe vormgegeven kan worden aan onafhankelijk intern toezicht, met maximale betrokkenheid van de deelnemende besturen. Om na te gaan hoe het onafhankelijk toezicht vorm ingericht kan worden met een raad van toezicht, maak ik in deze notitie een vergelijking van een aantal...
Wat zijn ‘morele eigenaren’ en wat is de waarde van het begrip?
Het concept ‘morele eigenaren’ is een van de lastigste begrippen van het Policy Governance-systeem. En tegelijk is het een van de belangrijkste begrippen daarvan. Ik denk zelfs dat het een sleutelbegrip is in de huidige ontwikkeling naar meer maatschappelijk verantwoord bestuur en toezicht. Het zou de legitimiteit van bestuur en toezicht in publieke organisaties kunnen...
Een- of tweehoofdige directie of bestuur – wat is het verschil?
Onlangs kreeg ik de vraag of ik literatuur wist, die licht kan schijnen op de vraag wat de meerwaarde is van een een- of tweehoofdige directie (of college van bestuur). Die vraag heb ik wel eens vaker gehad, maar ik heb nooit goede literatuur kunnen vinden op dat thema. Dat is best interessant om te...
Ontsporend bestuur en toezicht op organisatiecultuur
Deze vakantie beluisterde ik de podcast ‘The Dropout‘, over Elizabeth Holmes, de gevallen CEO van Theranos, een veelbelovende health tech startup, die even miljarden dollars waard was, maar uiteindelijk gebaseerd bleek te zijn op een netwerk van leugens en bedrog. Elizabeth Holmes was even de jongste vrouwelijke selfmade miljardair, maar wacht nu op de rechtszaak...
Kansengelijkheid
Een zeer korte beschouwing Kansengelijkheid, kent u die uitdrukking? Sinds ‘Klassen’ gaat het woord viraal. De eerdere variant ‘kansenongelijkheid’ was minder besmettelijk. Kansengelijkheid blijkt zich makkelijker te verbinden met andere thema’s in het onderwijsdebat: lerarentekort, grotestedenproblematiek, salariskloof, vroege selectie en prestatiecultuur. In sommige discussies loopt de temperatuur op tot koortsachtige hoogten. ‘Kansengelijkheid’ biedt perspectief voor...
Dialoog – William Isaacs
In 2008 bezocht ik een conferentie over governance in Vail, Colorado. Het was een bijzondere ervaring. Niet alleen vanwege het verblijf in een ski-oord, dat in het late voorjaar leeg en verlaten oogde. De eerste dag kon ik associaties met de horrorfilm The Shining maar moeilijk van me af zetten. Vooral was de conferentie voor mij bij-...
De crisis bij NAC en stakeholder-management
De voetbalclub NAC verkeert in een crisis. Treurig voor voetballiefhebbers in het algemeen en die van NAC in het bijzonder. Maar een interessante casus vanuit het oogpunt van goed bestuur, omdat het een aantal essentiële elementen daarvan blootlegt. Die komen naar voren in een zeer lezenswaardig stuk hierover dat onlangs in NRC Handelsblad stond. Ik...
Vernieuwing – column voor Van 12-18
In juni 2021 bracht vakblad Van 12 tot 18 een nummer uit over besturen in het onderwijs. Daarin schreef ik een gastcolumn over de nieuwe bestuurscultuur. In het verlangen naar een nieuwe bestuurscultuur moeten we niet ons blindstaren op dat nieuwe. Er is veel in ouderwets besturen waar de kwaliteit van veel organisaties, inclusief scholen,...
Het leren van professionals. Het blijvend belang van Theory in Practice
In 1974 verscheen Theory in Practice. Increasing Professional Effectiveness, het baanbrekende boek van Argyris en Schön over het vergroten van professionele effectiviteit. Voor De Nieuwe Meso schreef ik in 2004 een beschouwing over. Ik vroeg me af: Hoe stevig zijn Argyris’ theorieën eigenlijk, doorstaan ze de tand des tijds? Nu, alweer 7 jaar na het...
De cirkel is rond
Intern toezicht als dienend leiderschap Voor De Nieuwe Meso schreef ik in maart 2021 een beschouwing over de ontwikkelingen in het intern toezicht in het onderwijs. Het was een vervolg op een soortgelijke beschouwing die ik schreef in 2018. In die drie tussenliggende jaren zijn er volop ontwikkelingen geweest in het denken over en de...