Hieronder (even scrollen ⤵️ indien nodig) vind je een archief van wat ik in de loop der jaren geschreven heb. Het gaat om boeken, artikelen columns en weblogs over de thema’s waar ik me in mijn werk mee bezig hou: bestuur & toezicht, leiderschap en onderwijs.
Je kunt in de menu’s hieronder filteren op thema en op publicatiesoort. Kun je niet direct vinden wat je zoekt? Aarzel niet om contact op te nemen, ik help je graag verder. Ook reacties en feedback stel ik op prijs.
De kwaliteitscommissie en de maatschappelijke opdracht
Een raad van toezicht werkt vaak met commissies voor specifieke thema’s of onderdelen van de taak van het intern toezicht. Naast de aloude auditcommissie (voor financiële zaken) en de remuneratiecommissie (voor de werkgeversrol richting het bestuur) is er steeds vaker sprake van een ‘inhoudelijke’ of kwaliteitscommissie. In het onderwijs krijgt die vaak de naam commissie...
Podcast Eigen, wijs & inspi-lerend
In februari 2023 was ik te gast in de podcast van Frank Schildkamp, Eigen, wijs & Inspi-lerend. Het werd een prettig persoonlijk gesprek, over mijn drijfveren voor het werk wat ik doe, over de grote opgaven in het onderwijs en wat die betekenen voor bestuurders, toezichthouders, maar ook leraren. En over mijn hoop dat we...
De functie van governance
Blog 1 in de serie De Governance-puzzel Op allerlei manieren werken mensen samen om een doel te bereiken. Als dat doel bereikt wordt door het afstemmen en combineren van verschillende rollen, is er sprake van een organisatie. Dat kan een eenvoudige en tijdelijke organisatie zijn, zoals het organiseren van een buurtfeest, of een heel complexe,...
Lunchcollege over het toezichtkader
In oktober 2022 verzorgde ik voor de VTOI-NVTK een lunchcollege over het toezichtkader. Gespreksleider Lisa Peters stelde de vragen en maakte er een prettig gesprek van.
Leider zijn in dialoog
In 2018 kwam mijn boek ® zijn als leider uit. Ondanks de vreemde titel werd het een bescheiden succes dat steeds nieuwe lezers vond. Door de jaren heen kreeg ik regelmatig de vraag of ik het wat concreter kon maken. Het was vooral beschouwend en de lezers waren op zoek naar houvast voor de praktijk....
Onderwijs in transitie
Een persoonlijke terugblik op 30 jaar onderwijsontwikkeling Dit essay schreef ik voor het decembernummer 2022 van De Nieuwe Meso. Het komt voort uit een toenemend ongemak dat ik bij mezelf ervaar. Ik werk sinds ruim 20 jaar als onderzoeker en adviseur in de onderwijswereld en schrijf sinds die tijd daar regelmatig over. De laatste jaren...
De lessen van De Wereld Draait Door
Nog een blog over Mattijs van Nieuwkerk? Ja, want er valt denk ik nog iets toe te voegen, aan wat er allemaal al gezegd en geschreven is. Zelf heb ik al eerder geschreven over risico-factoren die grensoverschrijdend gedrag in de hand werken, en toezicht op ontsporend bestuur. De casus-Van Nieuwkerk voldoet aan een flink aantal van de kenmerken...
De functie van een toezichtkader met ijkpunten
Blog 4 in de serie De Governance-puzzel In de vorige blogs heb ik de basis van bestuur en toezicht uiteengezet. Bestuur en toezicht vormen samen de schakel tussen de omgeving en de organisatie. In samenspel vertalen ze de waarden en intenties van de belangrijkste stakeholders, die de organisatie haar bestaansrecht geven, in een kader voor...
Intern toezicht op onderwijsbestuur
Synergie in samenwerking tussen bestuur en toezichthouder In 2010, rond het in werking treden van de wet Goed onderwijs, goed bestuur, schreef ik samen met Hans van Dijck een deeltje in de MESO Focus-reeks over intern toezicht op onderwijsbestuur. Het boekje is helaas al sinds lang uit de handel. Bij doorlezen vond ik, afgezien van...
De Inspectie en het waartoe
Voor het themanummer over de Onderwijsinspectie van De Nieuwe Meso schreef ik een column over de waartoe-vraag van het onderwijs. Het is vooral zaak dat scholen die vraag zelf goed kunnen beantwoorden, dan hoeft de Inspectie dat niet voor ze te doen. Want goed beschouwd kan de Inspectie dat niet.
Rollen van bestuur en toezicht
Blog 3 in de serie De Governance-puzzel Samenvatting van de eerste twee blogs: besturen is het omzetten van de verwachtingen, waarden en intenties van de belangrijkste stakeholders in een kader voor het beleid van de organisatie. De eerste oriëntatie van het bestuur is dus primair naar buiten en naar de lange termijn. Het gaat om...
Weet jij wel wat je aan het doen bent?
“Weet jij wel wat jij aan het doen bent?” Een van de deelnemers aan deze cursus komt onmiddellijk op me af nadat ik de reflectieoefening heb afgerond. Het zit haar blijkbaar hoog. Ik vermoed dat het te maken heeft met een moment in de oefening zojuist. De deelnemer die centraal stond in de reflectieoefening was...
Stakeholders en de externe dialoog
Blog 2 in de serie De Governance-puzzel Stakeholders, alweer zo’n Engels woord. Ik spreek liever van belanghebbenden. Maar alleen door het woord in het Nederlands te vertalen zijn we er nog niet. Daarover later meer. Om het simpel te houden, gebruik ik in dit blog toch het woord ‘stakeholders’, omdat het nu eenmaal veel gebruikt...
De Governance-puzzel
Een serie weblogs over bestuur en toezicht voor iedereen De komende tijd wil ik in een aantal blogs de kern van goed bestuur en toezicht zo helder mogelijk beschrijven. Dat betekent: met zo min mogelijk Engels, en relevant voor alle soorten organisaties, zodat iedereen er iets mee kan. Of je nu in het bestuur van...
De bestuurder als boegbeeld
Interview met Hartger Wassink: De bestuurder als boegbeeld
Door de VO-academie werd ik kort geïnterviewd over de rol van de bestuurder als boegbeeld.
Bestuurder zijn doet een beroep op jou als persoon. Het heeft een morele dimensie. Je bent je eigen kompas.
Het hele interview is hier te lezen.
Terugblik
Voor VO-Magazine, het ledenblad van de VO-raad, schreef ik de afgelopen jaren een column over onderwijs en leiderschap. Dit is mijn laatste column voor dit blad. In deze laatste column blik ik terug op het onbenutte potentieel van de verbinding tussen de pedagogische dimensie van onderwijs en de kwaliteit van leidinggeven.
Leiderschap en de maatschappelijke opdracht
Deze podcast is een samenvatting van de masterclass ‘Leiderschap en de maatschappelijke opdracht’, die ik verzorgd heb op voor de PO-raad op 20 april 2022. Ik werd hiervoor geïnterviewd door Maarten Fijnaut. Er wordt steeds meer van onderwijs verwacht. De uitdagingen zijn bekend: maatschappelijke ongelijkheid, inclusief onderwijs en de aantrekkelijkheid van het beroep. Het onderwijs...
Bestuurder en schoolleider als partners in leren
Dit hoofdstuk verscheen als onderdeel van de bundel De schoolleider in verandering. In dit hoofdstuk wordt het perspectief van de bestuurder genomen. Wat kan de bestuurder doen, om het leren van schoolleiders te versterken, en een voorbeeldrol te vervullen voor de professionele ontwikkeling van de schoolorganisatie? We gaan in op relevant onderzoek, bespreken de praktische...
Toezicht als teamsport
Als je ervan overtuigd bent dat het in voetbal (of andere sport) om winnen draait, moet je misschien niet verder lezen. Als dat zo was, dan zouden de meeste voetbalteams er in de eerste weken van de competitie al de brui aan geven. Dat doen ze niet, omdat voetbal om de lol van het samenspel...