Hieronder (even scrollen ⤵️ indien nodig) vind je een archief van wat ik in de loop der jaren geschreven heb. Het gaat om boeken, artikelen columns en weblogs over de thema’s waar ik me in mijn werk mee bezig hou: bestuur & toezicht, leiderschap en onderwijs.
Je kunt in de menu’s hieronder filteren op thema en op publicatiesoort. Kun je niet direct vinden wat je zoekt? Aarzel niet om contact op te nemen, ik help je graag verder. Ook reacties en feedback stel ik op prijs.
De kwaliteitscommissie en de maatschappelijke opdracht
Een raad van toezicht werkt vaak met commissies voor specifieke thema’s of onderdelen van de taak van het intern toezicht. Naast de aloude auditcommissie (voor financiële zaken) en de remuneratiecommissie (voor de werkgeversrol richting het bestuur) is er steeds vaker sprake van een ‘inhoudelijke’ of kwaliteitscommissie. In het onderwijs krijgt die vaak de naam commissie...
De functie van governance
Blog 1 in de serie De Governance-puzzel Op allerlei manieren werken mensen samen om een doel te bereiken. Als dat doel bereikt wordt door het afstemmen en combineren van verschillende rollen, is er sprake van een organisatie. Dat kan een eenvoudige en tijdelijke organisatie zijn, zoals het organiseren van een buurtfeest, of een heel complexe,...
Lunchcollege over het toezichtkader
In oktober 2022 verzorgde ik voor de VTOI-NVTK een lunchcollege over het toezichtkader. Gespreksleider Lisa Peters stelde de vragen en maakte er een prettig gesprek van.
De lessen van De Wereld Draait Door
Nog een blog over Mattijs van Nieuwkerk? Ja, want er valt denk ik nog iets toe te voegen, aan wat er allemaal al gezegd en geschreven is. Zelf heb ik al eerder geschreven over risico-factoren die grensoverschrijdend gedrag in de hand werken, en toezicht op ontsporend bestuur. De casus-Van Nieuwkerk voldoet aan een flink aantal van de kenmerken...
De functie van een toezichtkader met ijkpunten
Blog 4 in de serie De Governance-puzzel In de vorige blogs heb ik de basis van bestuur en toezicht uiteengezet. Bestuur en toezicht vormen samen de schakel tussen de omgeving en de organisatie. In samenspel vertalen ze de waarden en intenties van de belangrijkste stakeholders, die de organisatie haar bestaansrecht geven, in een kader voor...
Intern toezicht op onderwijsbestuur
Synergie in samenwerking tussen bestuur en toezichthouder In 2010, rond het in werking treden van de wet Goed onderwijs, goed bestuur, schreef ik samen met Hans van Dijck een deeltje in de MESO Focus-reeks over intern toezicht op onderwijsbestuur. Het boekje is helaas al sinds lang uit de handel. Bij doorlezen vond ik, afgezien van...
De Inspectie en het waartoe
Voor het themanummer over de Onderwijsinspectie van De Nieuwe Meso schreef ik een column over de waartoe-vraag van het onderwijs. Het is vooral zaak dat scholen die vraag zelf goed kunnen beantwoorden, dan hoeft de Inspectie dat niet voor ze te doen. Want goed beschouwd kan de Inspectie dat niet.
Rollen van bestuur en toezicht
Blog 3 in de serie De Governance-puzzel Samenvatting van de eerste twee blogs: besturen is het omzetten van de verwachtingen, waarden en intenties van de belangrijkste stakeholders in een kader voor het beleid van de organisatie. De eerste oriëntatie van het bestuur is dus primair naar buiten en naar de lange termijn. Het gaat om...
Stakeholders en de externe dialoog
Blog 2 in de serie De Governance-puzzel Stakeholders, alweer zo’n Engels woord. Ik spreek liever van belanghebbenden. Maar alleen door het woord in het Nederlands te vertalen zijn we er nog niet. Daarover later meer. Om het simpel te houden, gebruik ik in dit blog toch het woord ‘stakeholders’, omdat het nu eenmaal veel gebruikt...
De Governance-puzzel
Een serie weblogs over bestuur en toezicht voor iedereen De komende tijd wil ik in een aantal blogs de kern van goed bestuur en toezicht zo helder mogelijk beschrijven. Dat betekent: met zo min mogelijk Engels, en relevant voor alle soorten organisaties, zodat iedereen er iets mee kan. Of je nu in het bestuur van...
De bestuurder als boegbeeld
Interview met Hartger Wassink: De bestuurder als boegbeeld
Door de VO-academie werd ik kort geïnterviewd over de rol van de bestuurder als boegbeeld.
Bestuurder zijn doet een beroep op jou als persoon. Het heeft een morele dimensie. Je bent je eigen kompas.
Het hele interview is hier te lezen.
Bestuurder en schoolleider als partners in leren
Dit hoofdstuk verscheen als onderdeel van de bundel De schoolleider in verandering. In dit hoofdstuk wordt het perspectief van de bestuurder genomen. Wat kan de bestuurder doen, om het leren van schoolleiders te versterken, en een voorbeeldrol te vervullen voor de professionele ontwikkeling van de schoolorganisatie? We gaan in op relevant onderzoek, bespreken de praktische...
Toezicht als teamsport
Als je ervan overtuigd bent dat het in voetbal (of andere sport) om winnen draait, moet je misschien niet verder lezen. Als dat zo was, dan zouden de meeste voetbalteams er in de eerste weken van de competitie al de brui aan geven. Dat doen ze niet, omdat voetbal om de lol van het samenspel...
Intern toezicht op misstanden
Ik ben geraakt, zoals velen, door de uitzending van BOOS over de misstanden bij The Voice. Ik voel me geroepen iets te schrijven over wat intern toezichthouders hier mee kunnen. Ik wil iets doen en bestuur en toezicht is mijn vak, en daar kan ik misschien een beetje het verschil maken. Want dit is niet...
Wat mogen we vandaag de dag verwachten van onderwijsbestuurders? Tjipcast 053
In januari 2020 was ik bij Tjip de Jong in zijn studio om te praten over wat de rol van onderwijsbestuurders is in onze complexe tijd — en dat was nog voor de coronacrisis. Mede naar aanleiding van mijn boek ® zijn als leider, maar we hebben meer thema’s besproken.
Podcast Leve het Onderwijs!
In oktober 2020 kwam Jan Jaap Hubeek bij mij langs voor zijn podcast Meestwerk, waarin hij een serie interviews maakte voor de beweging Leve het onderwijs! We spraken over het belang van dialoog om de grote problemen in het onderwijs (en ook daarbuiten trouwens) op te lossen.
The emotional side of Policy Governance
In 2011 schreef ik met collega-adviseur Harry Nijkamp een artikel over de emotionele aspecten van Policy Governance. Het Policy Governance-systeem is zeer krachtig in het stimuleren van de dialoog over wat bestuur en toezicht samen ‘goed beleid’ vinden. Die dialoog vraagt echter een ander type communicatie, een waarin van ze gevraagd wordt zichzelf meer te...
Onafhankelijk toezicht op samenwerkingsverbanden
Door maatschappelijke ontwikkelingen en politieke druk beraden veel samenwerkingsverbanden zich op de vraag, hoe vormgegeven kan worden aan onafhankelijk intern toezicht, met maximale betrokkenheid van de deelnemende besturen. Om na te gaan hoe het onafhankelijk toezicht vorm ingericht kan worden met een raad van toezicht, maak ik in deze notitie een vergelijking van een aantal...
Wat zijn ‘morele eigenaren’ en wat is de waarde van het begrip?
Het concept ‘morele eigenaren’ is een van de lastigste begrippen van het Policy Governance-systeem. En tegelijk is het een van de belangrijkste begrippen daarvan. Ik denk zelfs dat het een sleutelbegrip is in de huidige ontwikkeling naar meer maatschappelijk verantwoord bestuur en toezicht. Het zou de legitimiteit van bestuur en toezicht in publieke organisaties kunnen...